Đôi dép- bài thơ có giá tiền tỷ!- NPV
Phố núi và bạn bè... Chút gì để nhớ!
Đôi dép- bài thơ có giá tiền tỷ!
Lâu nay, nhiều người vẫn nghĩ “ai thèm mua thơ!”. Thơ ca từ bao giờ đã bị “thất sủng” giữa cuộc sống hiện đại. Nhà thơ cũng chẳng mấy khi bận tâm đến thu nhập từ thơ, mà phải bươn chải bằng nhiều công việc khác. Thơ được nhiều người đọc, yêu quý đã là hạnh phúc lắm rồi. Nên sự kiện bài thơ Ở hai đầu nỗi nhớ của tác giả Trần Hoài Thu (tức Trần Đình Chính) được một công ty mua bản quyền với giá 300 triệu khiến nhiều người giật mình. Có người còn chép miệng không tin: Thơ thì lấy đâu ra tiền triệu?
Trên thực tế, Màu tím hoa sim, bài thơ của thi sĩ Hữu Loan đã được một công ty điện tử chuyên phát hành nhạc karaoke mua độc quyền với giá 100 triệu, rồi bài thơ Lá diêu bông của thi sĩ Hoàng Cầm cũng bán được 200 triệu, khai thác trong 50 năm. Có điều dường như các Công ty trên mua bản quyền trực tiếp một phần do yêu mến tác giả và tác phẩm, còn mục tiêu kinh doanh của họ lại là những bản nhạc phổ từ thơ hơn là bản thân các bài thơ góp phần làm nên bản nhạc. Thực tế sau khi đăng ký bản quyền các bài thơ này vẫn bị sao chép, phổ biến tràn lan trên internet mà có ai lên tiếng, kiện tụng vi phạm bản quyền gì đâu?
Trước thông tin bài thơ Ở hai đầu nỗi nhớ được bán với số tiền 300 triệu, nhà thơ Đoàn Thị Lam Luyến - Chủ tịch Hiệp hội Quyền sao chép cho biết: “Nếu làm tốt việc bảo vệ bản quyền, nhiều bài thơ sẽ mang về tiền tỉ, ví dụ, bài thơ Đôi dép có thể thu được hơn 2 tỉ!”
Theo bà thì việc khai thác và bảo vệ bản quyền thơ ở Việt Nam vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Nếu làm tốt việc quản lý bản quyền trên mạng, với mức phí rất rẻ 1.000 đồng/ lần tải về, chỉ cần 100 nghìn người sao chép thì đã thu được 100 triệu đồng rồi. Xu hướng này hiện nay rất phổ biến và có hiệu quả, nhưng đòi hỏi tổ chức phải chuyên nghiệp, có năng lực quản lý và trung thực.
Trước băn khoăn rằng với thực tế hiện nay, liệu người yêu thơ có nhiều đến mức một bài thơ nào đó đạt được 1 – 2 triệu lượt đọc hay không, bà Lam Luyến đã đưa ra dẫn chứng: bài thơ Đôi dép của tác giả Nguyễn Trung Kiên, một người không phải là Hội viên Hội nhà văn Việt Nam, nhưng với bài thơ rất hay ca ngợi tình yêu với hình tượng về đôi dép, đã đạt hơn 2 triệu người truy nhập trên mạng. Nếu thu phí, bài thơ có thể thu được trên 2 tỉ đồng tiền tác quyền. Một con số hết sức ấn tượng!!!
Và bây giờ, xin mời Quý độc giả cùng thưởng lãm bài thơ có giá tiền tỷ này nhé:
Đọc thêm: theo trang Thica.net thì bài thơ còn có ba khổ cuối với ghi chú như sau:
Ghi chú:
(1) Ba khổ cuối của bài thơ không được phổ biến, Thica.net xin được đăng thêm để bạn đọc tham khảo
(2) Về tác giả của bài thơ, hiện có nhiều tranh cãi. Đa số cho là Nguyễn Trung Kiên, một số cho là Thuận Hóa, lại có một số ý kiến cho đây là một bài thơ dịch.
7. Khổ thơ thứ bảy:
8. Khổ thơ thứ tám.
Thật tình, tôi thấy bài thơ “ĐÔI DÉP” rất hay, tác giả phải có cảm hứng mãnh liệt mới sáng tác được như thế. Hay ở chỗ, chỉ là một đôi dép rất đời thường (vì ai cũng phải đi dép hàng ngày); thế nhưng có mấy người nhận ra được sự gắn bó kỳ diệu của chúng:"Hai chiếc dép kia gặp gỡ tự bao giờ? Có yêu nhau đâu mà chẳng rời nửa bước" !.Theo tôi, bài thơ này chỉ hay từ khổ thở thứ hai trở đi mà thôi; còn khổ đầu không có cũng được.Thực tế những ai yêu thích bài thơ này đa số họ cũng chỉ chép từ khổ thơ thứ hai trở đi.
Như trên tôi đã mạo muội so sánh sự khác nhau về bài thơ này được chép đăng trên mạng, dưới tên hai tác giả Trung Kiên và Thuận Hóa. Nhưng trả lời cho câu hỏi: Vậy ai mới đích thực là tác giả bài thơ “ĐÔI DÉP”? thì không dễ. Chỉ có những người trong cuộc mới biết…Thế nhưng, cho đến nay họ đều im lặng một cách tế nhị, chẳng ai lên tiếng cả. Vậy thì, dù có một chút “khiếm nhã” đưa ra vài lời nhận xét trong bài viết này cũng mong được quý vị lượng thứ. Tất cả cũng chỉ vì quá yêu thích bài thơ này mà thôi.
NPV: Theo đa số thông tin liên quan, trong đó gồm hai bài viết với chi tiết nhân vật và bằng chứng thuyết phục: Đã gặp tác giả Đôi dép đăng trên Tuổi trẻ ngày 30.09.2007 và bài Phút trải lòng hiếm hoi của bài thơ Đôi dép đăng trên Người đưa tin ngày 15.08.2012, có thể xác định Nguyễn Trung Kiên chính là tác giả bài thơ Đôi dép, đồng thời bản chính thức của Đôi dép không có ba khổ thơ cuối như trên đây.
Lâu nay, nhiều người vẫn nghĩ “ai thèm mua thơ!”. Thơ ca từ bao giờ đã bị “thất sủng” giữa cuộc sống hiện đại. Nhà thơ cũng chẳng mấy khi bận tâm đến thu nhập từ thơ, mà phải bươn chải bằng nhiều công việc khác. Thơ được nhiều người đọc, yêu quý đã là hạnh phúc lắm rồi. Nên sự kiện bài thơ Ở hai đầu nỗi nhớ của tác giả Trần Hoài Thu (tức Trần Đình Chính) được một công ty mua bản quyền với giá 300 triệu khiến nhiều người giật mình. Có người còn chép miệng không tin: Thơ thì lấy đâu ra tiền triệu?
Trên thực tế, Màu tím hoa sim, bài thơ của thi sĩ Hữu Loan đã được một công ty điện tử chuyên phát hành nhạc karaoke mua độc quyền với giá 100 triệu, rồi bài thơ Lá diêu bông của thi sĩ Hoàng Cầm cũng bán được 200 triệu, khai thác trong 50 năm. Có điều dường như các Công ty trên mua bản quyền trực tiếp một phần do yêu mến tác giả và tác phẩm, còn mục tiêu kinh doanh của họ lại là những bản nhạc phổ từ thơ hơn là bản thân các bài thơ góp phần làm nên bản nhạc. Thực tế sau khi đăng ký bản quyền các bài thơ này vẫn bị sao chép, phổ biến tràn lan trên internet mà có ai lên tiếng, kiện tụng vi phạm bản quyền gì đâu?
Trước thông tin bài thơ Ở hai đầu nỗi nhớ được bán với số tiền 300 triệu, nhà thơ Đoàn Thị Lam Luyến - Chủ tịch Hiệp hội Quyền sao chép cho biết: “Nếu làm tốt việc bảo vệ bản quyền, nhiều bài thơ sẽ mang về tiền tỉ, ví dụ, bài thơ Đôi dép có thể thu được hơn 2 tỉ!”
Theo bà thì việc khai thác và bảo vệ bản quyền thơ ở Việt Nam vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Nếu làm tốt việc quản lý bản quyền trên mạng, với mức phí rất rẻ 1.000 đồng/ lần tải về, chỉ cần 100 nghìn người sao chép thì đã thu được 100 triệu đồng rồi. Xu hướng này hiện nay rất phổ biến và có hiệu quả, nhưng đòi hỏi tổ chức phải chuyên nghiệp, có năng lực quản lý và trung thực.
Trước băn khoăn rằng với thực tế hiện nay, liệu người yêu thơ có nhiều đến mức một bài thơ nào đó đạt được 1 – 2 triệu lượt đọc hay không, bà Lam Luyến đã đưa ra dẫn chứng: bài thơ Đôi dép của tác giả Nguyễn Trung Kiên, một người không phải là Hội viên Hội nhà văn Việt Nam, nhưng với bài thơ rất hay ca ngợi tình yêu với hình tượng về đôi dép, đã đạt hơn 2 triệu người truy nhập trên mạng. Nếu thu phí, bài thơ có thể thu được trên 2 tỉ đồng tiền tác quyền. Một con số hết sức ấn tượng!!!
Và bây giờ, xin mời Quý độc giả cùng thưởng lãm bài thơ có giá tiền tỷ này nhé:
Đôi dép
TG: Nguyễn Trung Kiên
Bài thơ đầu tiên anh viết tặng em
Là bài thơ anh kể về đôi dép
Khi nỗi nhớ ở trong lòng da diết
Những vật tầm thường cũng viết thành thơ
Hai chiếc dép kia gặp gỡ tự bao giờ
Có yêu đâu mà chẳng rời nửa bước
Cũng gánh vác những nẻo đường xuôi ngược
Lên thảm nhung, xuống cát bụi cùng nhau
Cùng bước cùng mòn không kẻ thấp người cao
Cùng chia sẻ sức người chà đạp
Dẫu vinh nhục không đi cùng người khác
Số phận chiếc này phụ thuộc chiếc kia
Nếu ngày nào một chiếc dép mất đi
Mọi thay thế sẽ trở thành khập khễnh
Giống nhau lắm nhưng người đi sẽ biết
Hai chiếc này chẳng phải một đôi đâu
Cũng như mình trong những phút vắng nhau
Bước hụt hẫng cứ nghiêng về một phía
Dẫu bên cạnh đã có người thay thế
Mà trong lòng nỗi nhớ cứ chênh vênh
Đôi dép vô tư khắn khít bước song hành
Chẳng thề nguyền mà không hề giả dối
Chẳng hứa hẹn mà không hề phản bội
Lối đi nào cũng có mặt có đôi
Không thiếu nhau trên những bước đường đời
Dẫu mỗi chiếc có một bên phải trái
Nhưng anh yêu em bởi những điều ngược lại
Gắn bó đời nhau bởi một bước đi chung
Hai mảnh đời thầm lặng bước song song
Sẽ dừng lại khi chỉ còn một chiếc
Chỉ còn một là không còn gì hết
Nếu không tìm được chiếc thứ hai kia...
TG: Nguyễn Trung Kiên
Bài thơ đầu tiên anh viết tặng em
Là bài thơ anh kể về đôi dép
Khi nỗi nhớ ở trong lòng da diết
Những vật tầm thường cũng viết thành thơ
Hai chiếc dép kia gặp gỡ tự bao giờ
Có yêu đâu mà chẳng rời nửa bước
Cũng gánh vác những nẻo đường xuôi ngược
Lên thảm nhung, xuống cát bụi cùng nhau
Cùng bước cùng mòn không kẻ thấp người cao
Cùng chia sẻ sức người chà đạp
Dẫu vinh nhục không đi cùng người khác
Số phận chiếc này phụ thuộc chiếc kia
Nếu ngày nào một chiếc dép mất đi
Mọi thay thế sẽ trở thành khập khễnh
Giống nhau lắm nhưng người đi sẽ biết
Hai chiếc này chẳng phải một đôi đâu
Cũng như mình trong những phút vắng nhau
Bước hụt hẫng cứ nghiêng về một phía
Dẫu bên cạnh đã có người thay thế
Mà trong lòng nỗi nhớ cứ chênh vênh
Đôi dép vô tư khắn khít bước song hành
Chẳng thề nguyền mà không hề giả dối
Chẳng hứa hẹn mà không hề phản bội
Lối đi nào cũng có mặt có đôi
Không thiếu nhau trên những bước đường đời
Dẫu mỗi chiếc có một bên phải trái
Nhưng anh yêu em bởi những điều ngược lại
Gắn bó đời nhau bởi một bước đi chung
Hai mảnh đời thầm lặng bước song song
Sẽ dừng lại khi chỉ còn một chiếc
Chỉ còn một là không còn gì hết
Nếu không tìm được chiếc thứ hai kia...
Đọc thêm: theo trang Thica.net thì bài thơ còn có ba khổ cuối với ghi chú như sau:
Cuộc đời ta mãi mãi chẳng xa lìa
Mất một chiếc, chiếc kia vào sọt rác
Hay cố lê bên những gì phế thải
Sống âm thầm nơi xó góc tối đen
Rồi ngày kia buồn chán không ánh đèn
Chiếc còn lại cũng ra đi vĩnh viễn
Ngày ra đi không một người đưa tiễn
Nhưng vui lòng vì gặp lại chiếc kia
Một nơi xa hai chiếc chẳng chia lìa
Vì đã thoát khỏi cảnh đời ô trọc
Không hơn thua ghét ghen hay lừa lọc
Bước song hành một dạ đến ngàn thu (1)(2)
Mất một chiếc, chiếc kia vào sọt rác
Hay cố lê bên những gì phế thải
Sống âm thầm nơi xó góc tối đen
Rồi ngày kia buồn chán không ánh đèn
Chiếc còn lại cũng ra đi vĩnh viễn
Ngày ra đi không một người đưa tiễn
Nhưng vui lòng vì gặp lại chiếc kia
Một nơi xa hai chiếc chẳng chia lìa
Vì đã thoát khỏi cảnh đời ô trọc
Không hơn thua ghét ghen hay lừa lọc
Bước song hành một dạ đến ngàn thu (1)(2)
Ghi chú:
(1) Ba khổ cuối của bài thơ không được phổ biến, Thica.net xin được đăng thêm để bạn đọc tham khảo
(2) Về tác giả của bài thơ, hiện có nhiều tranh cãi. Đa số cho là Nguyễn Trung Kiên, một số cho là Thuận Hóa, lại có một số ý kiến cho đây là một bài thơ dịch.
Vậy Nguyễn
Trung Kiên là ai?
Nguyễn Trung Kiên sinh 28.4.1973 học Lớp Văn 1K, Đại học Sư Phạm, TP HCM. Trung Kiên cho biết anh viết Đôi dép vào tháng 12-1997 và bài này sau đó đã được giải 2 chương trình "Tiếng thơ sinh viên" 1998 của Nhà văn hóa Thanh niên TP.HCM (giải 1 là bài Không đề của Trần Đình Thọ). Cảm hứng viết Đôi dép bắt nguồn từ cuộc tranh luận "rách việc" với một người bạn gái, rằng khi người ta mang dép thì chiếc bên nào sẽ mòn trước... Cuộc tranh luận nảy lửa, trái ngược nhau, không bên nào chịu nghe bên nào. Sau buổi đó, về nhà, Kiên cứ mãi suy nghĩ về đôi dép và…một ý tưởng mới được hình thành, Kiên muợn hình ảnh của tình yêu để nói về đôi dép. Đôi dép được viết khi Kiên chưa có người yêu và đang mơ tưởng về một tình yêu chung thủy. Sau đó khi lập gia đình với một cô giáo Trường cao đẳng Sư phạm mầm non - anh đã tặng bài thơ này như một món quà cưới! Lẽ dĩ nhiên vợ Kiên rất thích thơ của chồng, và là người rất tích cực phổ biến thơ anh trong bạn bè (Tuổi trẻ Chủ Nhật, 30.09.2007 bài “Đã gặp tác giả Đôi dép“)
Nguyễn Trung Kiên sinh 28.4.1973 học Lớp Văn 1K, Đại học Sư Phạm, TP HCM. Trung Kiên cho biết anh viết Đôi dép vào tháng 12-1997 và bài này sau đó đã được giải 2 chương trình "Tiếng thơ sinh viên" 1998 của Nhà văn hóa Thanh niên TP.HCM (giải 1 là bài Không đề của Trần Đình Thọ). Cảm hứng viết Đôi dép bắt nguồn từ cuộc tranh luận "rách việc" với một người bạn gái, rằng khi người ta mang dép thì chiếc bên nào sẽ mòn trước... Cuộc tranh luận nảy lửa, trái ngược nhau, không bên nào chịu nghe bên nào. Sau buổi đó, về nhà, Kiên cứ mãi suy nghĩ về đôi dép và…một ý tưởng mới được hình thành, Kiên muợn hình ảnh của tình yêu để nói về đôi dép. Đôi dép được viết khi Kiên chưa có người yêu và đang mơ tưởng về một tình yêu chung thủy. Sau đó khi lập gia đình với một cô giáo Trường cao đẳng Sư phạm mầm non - anh đã tặng bài thơ này như một món quà cưới! Lẽ dĩ nhiên vợ Kiên rất thích thơ của chồng, và là người rất tích cực phổ biến thơ anh trong bạn bè (Tuổi trẻ Chủ Nhật, 30.09.2007 bài “Đã gặp tác giả Đôi dép“)
Về bài thơ “Đôi
dép” của Thuận Hóa, có nhiều thông tin cho rằng Thuận Hóa viết bài thơ này tặng
Công Tằng Tôn Nữ Ý Nhi! ( Một nữ biệt động thành ở Huế hy sinh trong trận đánh
tết Mậu Thân năm 1968, tròn 21 tuổi và có để lại kỷ vật là một đôi dép). Nhưng
Công Tằng Tôn Nữ Ý Nhi là ai? Nếu đã hy sinh năm 1968 thì ắt phải được phong là liệt sỹ chứ? Đôi dép để lại
trước lúc hy sinh ấy, bây giờ còn không? Đó là một kỷ vật gây nên xúc cảm mãnh
liệt, để Thuận Hóa thăng hoa? Hầu như không người được nào biết rõ về thông tin
này…
Bài thơ “Đôi dép” của Thuận Hóa như sau:
Bài thơ “Đôi dép” của Thuận Hóa như sau:
ĐÔI DÉP
(Tác giả Thuận Hóa)
Vần thơ đầu anh viết tặng cho em
Là vần thơ anh viết về đôi dép
Khi anh nhớ ở trong lòng da diết
Đôi dép tầm thường cũng viết thành thơ
Hai chiếc dép gặp gỡ tự bao giờ
Có yêu nhau đâu mà chẳng rời nhau nửa bước
Đi làm Cách mạng những nẻo đường xuôi ngược
Từ bắc vào nam cát bụi cùng nhau
Cùng bước cùng mòn không kẻ thấp người cao
Cùng chung chia sẻ sức người đời chà đạp
Khi vinh nhục không đi cùng người khác
Số phận chiếc này phụ thuộc chiếc kia
Nếu một ngày một chiếc mất đi
Mọi thay thế đều trở nên khập khiễng
Giống nhau lắm nhưng người đi sẽ biết
Hai chiếc này chẳng phải một đôi đâu.
Cũng như mình trong những lúc vắng nhau
Bước hụt hẫng cứ nghiêng về một phía
Dẫu bên cạnh đã có người thay thế
Mà trong lòng... nỗi nhớ Ý Nhi ơi!
Đôi dép vô tư khắng khít bước song hành
Chẳng thề nguyền mà không hề giả dối
Chẳng hứa hẹn nhưng không hề phản bội
Lối đi nào cũng có mặt cả đôi
Không thiếu nhau trên những bước đường đời
Dẫu một chiếc ở mỗi bên phải trái
Như tôi yêu em bởi những điều ngược lại
Gắn bó đời nhau bằng một lối đi chung
Hai chúng mình thầm lặng bước song song
Sẽ dừng lại khi chỉ còn một chiếc
Chỉ còn một là không còn gì hết
Như anh và em... thương lắm Ý Nhi ơi!
(Tác giả Thuận Hóa)
Vần thơ đầu anh viết tặng cho em
Là vần thơ anh viết về đôi dép
Khi anh nhớ ở trong lòng da diết
Đôi dép tầm thường cũng viết thành thơ
Hai chiếc dép gặp gỡ tự bao giờ
Có yêu nhau đâu mà chẳng rời nhau nửa bước
Đi làm Cách mạng những nẻo đường xuôi ngược
Từ bắc vào nam cát bụi cùng nhau
Cùng bước cùng mòn không kẻ thấp người cao
Cùng chung chia sẻ sức người đời chà đạp
Khi vinh nhục không đi cùng người khác
Số phận chiếc này phụ thuộc chiếc kia
Nếu một ngày một chiếc mất đi
Mọi thay thế đều trở nên khập khiễng
Giống nhau lắm nhưng người đi sẽ biết
Hai chiếc này chẳng phải một đôi đâu.
Cũng như mình trong những lúc vắng nhau
Bước hụt hẫng cứ nghiêng về một phía
Dẫu bên cạnh đã có người thay thế
Mà trong lòng... nỗi nhớ Ý Nhi ơi!
Đôi dép vô tư khắng khít bước song hành
Chẳng thề nguyền mà không hề giả dối
Chẳng hứa hẹn nhưng không hề phản bội
Lối đi nào cũng có mặt cả đôi
Không thiếu nhau trên những bước đường đời
Dẫu một chiếc ở mỗi bên phải trái
Như tôi yêu em bởi những điều ngược lại
Gắn bó đời nhau bằng một lối đi chung
Hai chúng mình thầm lặng bước song song
Sẽ dừng lại khi chỉ còn một chiếc
Chỉ còn một là không còn gì hết
Như anh và em... thương lắm Ý Nhi ơi!
Trên một
trang mạng, tác giả Quỳnh Dao (?)- một người tự nhận là rất yêu thích bài thơ Đôi
dép đã có sự so sánh, đối chiếu giữa hai bài thơ như sau:
Bỏ qua tất cả
những cảm xúc trái chiều. Dù còn ngờ ngợ, chưa hẳn tin chắc tác giả bài thơ
“Đôi dép” là ai? Nhưng, với lòng yêu thơ; tôn trọng sự thật khách quan… chúng
ta đem hai bài thơ ra so sánh với nhau từng từ ngữ, bố cục kết cấu và tổng thể
bài thơ xem có điểm gì giống, khác nhau hay không? Quả thực, chúng ta sẽ thấy
có nhiều đáng bàn!
3.Khổ thơ thứ 3:
So sánh Bài
thơ ĐÔI DÉP của Thuận Hóa(TH); với bài thơ ĐÔI DÉP của Trung Kiên (TK)
1. Hai câu mở đầu:
1. Hai câu mở đầu:
TK: Bài thơ đầu anh viết tặng em
Là bài thơ anh viết về đôi dép
Khi nỗi nhớ ở trong lòng da diết
Những vật tầm thường cũng biến thành thơ
TH: Vần thơ đầu anh viết tặng cho em
vần thơ anh viết về đôi dép
Khi anh nhớ ở trong lòng da diết
Đôi dép tầm thường cũng biến thành thơ
Vậy, “Bài
thơ”? hay “Vần thơ”? khổ thơ thứ 3 TK thì viết “khi nỗi nhớ…”; còn TH lại
là “Khi anh nhớ”!. Theo tôi TK có lý hơn.
2. Khổ thơ thứ 2:
2. Khổ thơ thứ 2:
TK: Hai chiếc dép kia gặp gỡ tự bao giờỞ khổ thơ này, ngay câu đầu tiên đã có sự thêm, bớt từ “kia”; và, trong khổ thơ thứ 3 thì có sự khác biệt lớn: TK thì :”cùng gánh vác…”; còn TH lại “Đi làm cách mạng…”. Đặc biệt trong khổ thơ thứ tư thì hoàn toàn khác (chỉ giống về âm vần để kết một tứ thơ mà thôi) !?. Vậy, trong cùng một đề tài viết về đôi dép, những ý thơ đó nói lên điều gì? Có logic không? Có sát với hoàn cảnh thực tiễn không? Người đọc hẳn sẽ có sự so sánh, phân tích…và đi đến kết luận riêng của mình. Theo tôi: TK vẫn có lý hơn. Vì ý thơ rất tự nhiên, không bị gò ép vào “một không gian, hoàn cảnh đặc biệt” theo ý thức chủ quan của tác giả. Rõ ràng, ở câu thứ nhất “ Hai chiếc dép kia gặp gỡ tự bao giờ” hẳn là tự nhiên, đời thường hơn rất nhiều, so với câu thiếu chữ “kia” chứ!. Câu thứ 3 và 4 cũng vậy, ở TH tôi cứ thấy gượng gạo, bị gò ép thế nào ấy, không được tự nhiên lắm.
Có yêu nhau đâu mà chẳng rời nửa bước
Cùng gánh vác những nẻo đường xuôi ngược
Lên thảm nhung xuống cát bụi cùng nhau
TH: Hai chiếc dép gặp gỡ tự bao giờ
Có yêu nhau đâu mà chẳng rời nhau nửa bước
Đi làm Cách mạng những nẻo đường xuôi ngược
Từ Bắc vào Nam cát bụi cùng nhau
3.Khổ thơ thứ 3:
TK: Cùng bước mòn, không kẻ thấp người cao
Cùng chia sẻ sức người chà đạp
Dẫu vinh nhục không đi cùng người khác
Số phận chiếc này phụ thuộc chiếc kia
TH: Cùng bước cùng mòn không kẻ thấp người cao
Cùng chung chia sẻ sức người chà đạp
Khi vinh nhục không đi cùng người khác
Số phận chiếc này phụ thuộc chiếc kia
Ở câu thơ thứ hai trong khổ thơ này ta thấy TK thì viết “Cùng chia sẻ…”; còn TH
thì thêm từ ‘chung’ để thành câu “Cùng chung chia sẻ…”. Cùng chia sẻ là rõ ý rồi,
cần gì phải thêm chữ ‘chung’nữa!?. Đến câu thứ 3 giữa 2 người vẫn có sự dùng từ
ngữ khác nhau, tôi thấy chữ “khi” đặt trong hoàn cảnh này không chuẩn lắm.
4. Ở khổ thơ thứ tư:
4. Ở khổ thơ thứ tư:
TK: Nếu ngày nào một chiếc dép mất đi
Mọi thay thế đều trở nên khập khiễng
Giống nhau lắm nhưng người đời sẽ biết
Hai chiếc này chẳng phải một đôi đâu
TH: Nếu một ngày một chiếc mất đi
Mọi thay thế đều trở nên khập khiễng
Giống nhau lắm nhưng người đi sẽ biết
Hai chiếc này chẳng phải một đôi đâu.
Ở câu thơ đầu
tiên, TK viết thật tự nhiên một giả định rất đời thường “Nếu ngày nào một chiếc
dép mất đi”!; khác với TH “Nếu một ngày một chiếc mất đi”!; tiếp đến câu thứ 3
thì khác hẳn về chủ thể: TK thì nói “…người đời sẽ biết”; còn TH thì “…người đi
sẽ biết”!. Hiển nhiên là: nếu ta bị mất đi một chiếc dép, nhưng không muốn vứt
đi chiếc còn lại; nên mới lấy chiếc khác (của đôi khác, giống như chiếc đã mất)
thay vào cho đủ một đôi để đi; thì chắc chắn “người đi” phải biết chứ? Việc gì
phải nói rằng: người đi sẽ biết: “hai chiếc này chẳng phải một đôi đâu”!. Trong
trường hợp này, TK dùng từ “người đời” là hợp lý.
5. Khổ thơ thứ năm:
5. Khổ thơ thứ năm:
TK: Cũng như mình trong những lúc vắng nhau
Bước hụt hẫng cứ nghiêng về một phía
Dẫu bên cạnh đã có người thay thế
Mà trong lòng nỗi nhớ cứ chênh vênh
TH: Cũng như mình trong những lúc vắng nhau
Bước hụt hẫng cứ nghiêng về một phía
Dẫu bên cạnh đã có người thay thế
Mà trong lòng... nỗi nhớ Ý Nhi ơi!
Trong khổ
thơ này, ở 3 khổ đầu hai tác giả đều viết giống nhau; đến khổ thứ tư mới sử dụng
từ ngữ khác nhau: TK “…nỗi nhớ cứ chênh vênh”, TH: “…nỗi nhớ Ý Nhi ơi!”. Theo
tôi: 3 câu đầu của khổ thơ này viết như vậy mà câu thứ 4 viết như TH là không
có lý. Vì ý tứ chính trong câu thơ này chỉ muốn nói (đại ý) rằng: với đôi dép,
nếu vì lý do nào đấy mà bị thiếu đi một chiếc; thì chắc chắn ta sẽ bước hụt hẫng,
luôn luôn nghiêng về một phía. Giả sử có lấy một chiếc dép khác thay vào (không
phải là chiếc kia) để đi tạm; thì chiếc còn lại vẫn cứ nhớ chiếc kia khôn
nguôi…
6. Khổ thơ thứ sáu:
6. Khổ thơ thứ sáu:
TK: Đôi dép vô tri khắng khít song hànhĐôi dép “vô tri” chứ ai gọi là đôi dép “vô tư”. Những vật dụng tầm thường, không biết ăn, không biết nới, không biết tư duy, suy nghĩ thì người ta thườg gọi đó là những vật “Vô tri, vô giác”; còn “vô tư” thì ngược lại…
Chẳng thề nguyền mà không hề giả dối
Chẳng hứa hẹn mà không hề phản bội
Lối đi nào cũng có mặt cả đôi.
TH: Đôi dép vô tư khắng khít bước song hành
Chẳng thề nguyền mà không hề giả dối
Chẳng hứa hẹn nhưng không hề phản bội
Lối đi nào cũng có mặt cả đôi
7. Khổ thơ thứ bảy:
TK: Không thể thiếu nhau trên những bước đường đờiSự khác nhau chỉ là những câu, từ do từng tác giả sử dụng trong cách đặt câu (cho khác đi một tý!?); ai cũng biết ý nghĩa của “không thể thiếu”, với “không thiếu” là (tương đối) như nhau (chỉ khác một chút là sự khẳng định mạnh mẽ hơn ở “không thể thiếu”…). Còn “dẫu mỗi chiếc” và “dẫu một chiếc” thì có gì khác nhau đâu?. Nhưng ở câu kết của khổ thơ này thì bạn đọc ai cũng câu nào có ý nghĩa hơn, sát thực hơn…
Dẫu mỗi chiếc ở một bên phải trái
Nhưng tôi yêu em ở những điều ngược lại
Gắn bó đời nhau vì một lối đi chung
TH: Không thiếu nhau trên những bước đường đòi
Dẫu một chiếc ở mỗi bên phải trái
Như tôi yêu em bởi những điều ngược lại
Gắn bó đời nhau bằng một lối đi chung
8. Khổ thơ thứ tám.
TK: Hai mảnh đời thầm lặng bước song songỞ khổ thơ này đã hiện rõ sự vô lý của TH, khi viết “ Hai chúng mình thầm lặng bước song song/ Sẽ dừng lại khi chỉ còn một chiếc…”; Tại sao hai người đang bên nhau, mà khi mất đi một chiếc dép phải dừng lại? trên con đường đi làm cách mạng, nếu người bạn, đồng đội (hoặc người yêu) hy sinh thì người kia phải tiếp tục nén đau thương để tiếp tục chiến đấu, không thể dừng lại. và, càng gượng gạo hơn khi ta đọc câu thứ 3 và 4 của TH: “Chỉ còn một là không còn gì hết/ Như anh và em…thương lắm Ý Nhi ơi!”. Trong văn học, nếu viết về liệt sỹ đã hy sinh (cho dù là người bạn gái, người yêu của mình) thì cũng không thể tiêu cực như thế (chỉ còn một là không còn gì hết)!?. Nếu chỉ viết về một đôi dép đơn thuần (dù có nhân cách hóa lên là tình yêu giữa 2 người) thì viết như TK mới có thể chấp nhận được “Chỉ còn một là không còn gì hết/ Nếu không tìm được chiếc thứ hai kia”.
Sẽ dừng lại khi chỉ còn một chiếc
Chỉ còn một là không còn gì hết
Nếu không tìm được chiếc thứ hai kia!
TH: Hai chúng mình thầm lặng bước song song
Sẽ dừng lại khi chỉ còn một chiếc
Chỉ còn một là không còn gì hết
Như anh và em... thương lắm Ý Nhi ơi!
Thật tình, tôi thấy bài thơ “ĐÔI DÉP” rất hay, tác giả phải có cảm hứng mãnh liệt mới sáng tác được như thế. Hay ở chỗ, chỉ là một đôi dép rất đời thường (vì ai cũng phải đi dép hàng ngày); thế nhưng có mấy người nhận ra được sự gắn bó kỳ diệu của chúng:"Hai chiếc dép kia gặp gỡ tự bao giờ? Có yêu nhau đâu mà chẳng rời nửa bước" !.Theo tôi, bài thơ này chỉ hay từ khổ thở thứ hai trở đi mà thôi; còn khổ đầu không có cũng được.Thực tế những ai yêu thích bài thơ này đa số họ cũng chỉ chép từ khổ thơ thứ hai trở đi.
Như trên tôi đã mạo muội so sánh sự khác nhau về bài thơ này được chép đăng trên mạng, dưới tên hai tác giả Trung Kiên và Thuận Hóa. Nhưng trả lời cho câu hỏi: Vậy ai mới đích thực là tác giả bài thơ “ĐÔI DÉP”? thì không dễ. Chỉ có những người trong cuộc mới biết…Thế nhưng, cho đến nay họ đều im lặng một cách tế nhị, chẳng ai lên tiếng cả. Vậy thì, dù có một chút “khiếm nhã” đưa ra vài lời nhận xét trong bài viết này cũng mong được quý vị lượng thứ. Tất cả cũng chỉ vì quá yêu thích bài thơ này mà thôi.
Quỳnh Dao(?)
NPV: Theo đa số thông tin liên quan, trong đó gồm hai bài viết với chi tiết nhân vật và bằng chứng thuyết phục: Đã gặp tác giả Đôi dép đăng trên Tuổi trẻ ngày 30.09.2007 và bài Phút trải lòng hiếm hoi của bài thơ Đôi dép đăng trên Người đưa tin ngày 15.08.2012, có thể xác định Nguyễn Trung Kiên chính là tác giả bài thơ Đôi dép, đồng thời bản chính thức của Đôi dép không có ba khổ thơ cuối như trên đây.
(Nguồn internet- NPV tổng hợp)
Sao trên đời có người như vậy! Than ôi.
ReplyDeleteHậu quả của những người đi trước - có thể là những thầy giáo và cả người thân nữa - đã gây men cho tính đạo văn thơ. Đạo ở đây là thói cọp-py chứ không phải chữ "đạo" trong đạo làm người.
Cảm ơn các bạn có một phân tích cặn kẻ. Tr2CHAU.
QUAN ĐIỂM CÁ NHÂN TÔI KHÔNG ỦNG HỘ BÀI PHÂN TÍCH TRÊN, BI LẼ NẾU NÓI THUẬN HOÁ LÀ NGƯỜI ĐẠO THƠ THÌ Ý TỨ TRONG THƠ PHẢI SẮC HƠN, TRÒN TRỊA HƠN BẢN GỐC. ĐẰNG NÀY THÔI THẤY TK CÓ BÀI VIẾT TRÒN HƠN, NHƯNG Ý THƠ TÔI THẤY TH VIẾT HỢP LÝ HƠN.
ReplyDeleteLE CHU NOI CÓ Ý AI ĐẠO AI, NGƯỜI ĐI TRƯỚC ĐẠO HAY NGƯỜI ĐI SAU.
Chỉ có những người có tâm hồn sáng tác thơ và nhất là đang yêu tha thiết hoặc đã có người đầu ấp tay gối, nhưng không may vì lý do nào đó họ bị mất nhau thì mới thốt lên được những vần thơ mộc mạc, dung dị, đầy nhân văn đối với tình yêu trong "đôi dép". Vậy lúc bấy giờ TK chưa có người yêu mà chỉ là người bạn "tranh luận nhau về đôi dép, chiếc nào sẽ mòn trước". Như vậy TK không thể có ý tưởng mượn đôi dép để giãi bày tình yêu mãnh liệt đến như vậy hoặc nỗi nhớ thương da diết đến quặn lòng một khi phải xa nhau như thế và đến đây hồn cốt của bài thơ "đôi dép" phải của Thuận Hóa mới đúng 100%.
ReplyDelete