Vài suy nghĩ khi đọc "Thuyền theo bến lạ" của Phúc Toản- Đặng Xuân Xuyến

VÀI SUY NGHĨ KHI ĐỌC "THUYỀN THEO BẾN LẠ" CỦA PHÚC TOẢN

      Chiều 19 tháng 01 năm 2019, nhẩn nha dạo facebook, tôi "gặp" bài thơ "Thuyền Neo Bến Lạ" của nhà thơ Phúc Toản:

THUYỀN NEO BẾN LẠ

- Gửi NTPT -

Lạnh lùng cơn gió chiều đông
Xô con thuyền nhỏ theo dòng về xa ...
Dây đời buộc tím nhành hoa
Ngày vui ...mà lệ ướt nhòa câu thơ ...

Thật rồi... vẫn ngỡ là mơ
Lấy chồng! Em lấy chồng! Ơ! Lấy chồng...
Gừng cay, muối mặn xát lòng
Nỗi buồn cứ nhói vào trong nỗi mừng...

Một luồng gió thổi sau lưng
Tàn bao kỷ niệm, đoạn từng nhớ thương...
Mùa xuân phía trước dâng hương
Đằng sau lạnh buốt một phương trời buồn...

           Tân Yên, tháng 01.2001
                  PHÚC TOẢN

      Thoạt đọc, bài thơ không có gì đặc biệt, cũng như những bài thơ tình than vãn về tình yêu lứa đôi bị chia rẽ, bội bạc... đầy rẫy trên mạng, đọc xong là quên liền. Tôi định nhấn like rồi chuyển đọc tin khác thì âm hưởng câu thơ: "Lấy chồng! Em lấy chồng! Ơ! Lấy chồng..." níu tôi đọc lại.

      Vâng. Tôi thích khổ thơ thứ hai, khổ thơ gây nhiều ấn tượng với tôi.

      Cách chuyển nhịp từ 2/4 (tiết tấu chậm) ở câu lục: "Thật rồi... vẫn ngỡ là mơ", sang nhịp 2/3/1/2 (tiết tấu nhanh) ở câu bát: "Lấy chồng! Em lấy chồng! Ơ! Lấy chồng...", đã khéo léo đặt tâm trạng của nhân vật "tôi" cùng (lúc) rơi vào nhiều cung bậc tình cảm. Với cách ngắt nhịp đặc biệt ở câu bát như thế, nhà thơ Phúc Toản đã thành công trong việc miêu tả nội tâm của chàng trai khi được tin người yêu lấy chồng chỉ trong một câu thơ. Từ tâm trạng còn nhiều ngờ vực, bán tín bán nghi: "Lấy chồng", chuyển sang tâm trạng sững sờ, buộc phải chua chát mà tin: "Em lấy chồng", và đẩy nỗi niềm đắng cay dâng tiếp lên cao bằng câu thảng thốt: "Ơ", biểu hiện của tâm trạng bất lực, rồi buông thõng bằng câu xác tín: "Lấy chồng..." của tâm trạng thất vọng, chán chường.

      Tôi nghĩ, đấy là câu thơ độc đáo, đã giúp bài thơ sáng lên.
 
      Không than vãn, kế lể, không nặng lời trách móc khi người yêu theo "thuyền neo bến lạ", nhà thơ Phúc Toản đã gói ghém tất cả sự trách giận, nỗi xót xa của chàng trai vào 2 câu thơ:

"Gừng cay, muối mặn xát lòng
Nỗi buồn cứ nhói vào trong nỗi mừng ..."

      Chính sự kiệm lời ấy càng làm nỗi đau nhân đôi.

      Tôi nghĩ, ở câu thơ: "Nỗi buồn cứ nhói vào trong nỗi mừng...", dù nhà thơ Phúc Toản chỉ nói về nỗi đau đang cứa vào trái tim của riêng "anh" thì người đọc vẫn cứ liên tưởng, vẫn cứ hình dung đấy là nỗi đau đã lan tỏa, đã xâm chiếm cả không gian ngày "em" làm lễ Vu Quy. Nỗi đau ấy không chỉ bào xót trái tim chàng trai mà còn làm rức buốt trái tim cô gái - người đang cử hành hôn lễ với một người đàn ông xa lạ.

      Vâng. Câu thơ: "Nỗi buồn cứ nhói vào trong nỗi mừng..." đã đích thực chỉ ra là vậy.

      Tôi thích 2 chữ "cứ nhói" ở câu thơ này. Nó diễn đạt được nhiều điều. Nó làm cho câu thơ day dứt thêm và lắng đọng hơn.

Làng Đá, sáng 20 tháng 01.2019
ĐẶNG XUÂN XUYẾN