Vài cảm xúc với bài thơ "Men đắng" của Đặng Xuân Xuyến- Nguyễn Thành

VÀI CẢM XÚC VỚI

BÀI THƠ “MEN ĐẮNG” CỦA ĐẶNG XUÂN XUYẾN

MEN ĐẮNG

Đây men rượu hơn 15 năm trước
Chót nhấp môi ta trượt bước xuống bùn
Ngoái đầu nhìn vẫn hồn lạc chân run
Thon thót sợ vô tình gặp lại.

Ừ ly nữa. Cớ chi phải ngại
Ta cứ say. Mặc thiên hạ phỉnh lừa
Cạn ly này có quên được chuyện xưa?
Đau thương đấy đến ngày nào lành sẹo?

Ừ thì cứ trách ta bạc bẽo
Cứ rêu rao ta ân ái hững hờ
Quá thật thà ta ra kẻ ngu ngơ
Ngớ ngẩn cược đời mình nơi kẻ chợ.

Đau. Đau lắm. Lặn ngược dòng lệ rỏ
Trời cao xa dung dưỡng lũ yêu hồ
Cố vẫy vùng thoát xa khỏi chốn nhơ
Ta chết lặng nửa đời không phân tỏ.

Ừ ly nữa
Ừ thêm ly nữa
Ừ thì say! Ừ quên quãng sống thừa
Quên bóng tà lẩn khuất phía song thưa
Ta cạn chén đón bình minh trước cửa.

    Hà Nội, đêm 10 tháng 12.2016
        ĐẶNG XUÂN XUYẾN

LỜI BÌNH:

    Vô tình đọc được bài thơ “Men đắng” của tác giả Đặng Xuân Xuyến, tôi phải đọc đi, đọc lại vài lần cho chất men ủ 15 năm nó thấu tâm can, luồn vào những ngõ ngách của quá khứ với những trắng đen của nhân tình thế thái để tận đáy lòng bật ra những rung cảm cùng một chút xót xa, một chút nuối tiếc, một chút ngậm ngùi… để những cảm xúc đó trộn lại và thấu hiểu nỗi đau của tác giả đã trải vào thơ.

     Bản chất cố hữu của người đàn ông, hầu như chẳng thể nào quên được những dĩ vãng dù nó cay đắng như thế nào đi nữa, trong lòng họ luôn mang theo trong suốt cuộc đăng trình của cuộc đời cho đến ngày nhắm mắt xuôi tay. 15 năm mới chỉ là một quãng đường để nhìn lại, một lúc nào đó ta cảm thấy trống vắng cô đơn nơi một góc nhỏ, bất chợt trong góc khuất của tâm hồn bị tác động bởi một cơn mưa, bởi một buổi chiều nắng ráng hiu hắt những tia nắng mỏng manh cuối chiều lùa trên những ngọn cỏ úa vàng hay một cơn gíó xào xạc cuốn những chiếc lá vàng rơi chao trong chiều thu hoang tịch lạnh lẽo… đánh động ký ức trỗi dậy như cuốn phim chiếu chậm mà cứ ngỡ sự việc mới xảy ra ngày hôm qua. Đôi khi chỉ ta với chiếc bóng quạnh hiu bên chén rượu cay nồng, chất men đắng đậm thêm bới chất men của dòng đời 15 năm thấm vào huyết mạch đánh thức bộ nhớ để cho ta bất ngờ thấy hụt hẫng với vòng tay trống lạnh như tác giả đã khởi đầu:

Đây men rượu hơn 15 năm trước
Chót nhấp môi ta trượt bước xuống bùn
Ngoái đầu nhìn vẫn hồn lạc chân run
Thon thót sợ vô tình gặp lại.

     Muốn quên nhưng không thể quên được vì những ngày xưa đã trở thành một vết hằn trong tâm thức. Ta tung hoành ngang dọc, phỉ chí tang bồng, đội đá vá trời lấp biển chẳng có gì có thể cản bước nhưng lại mềm nhũn dưới cái bóng của người đàn bà, cứ ngỡ đôi bàn tay mềm mại sẽ xoa dịu những vết chai sần trong trái tim bởi khắc nghiệt của sóng gió bể dâu, cứ ngỡ là nơi bình yên sau những phong ba để ta đi về tìm những phút giây yên bình… nhưng ngờ đâu:

Ừ ly nữa. Cớ chi phải ngại
Ta cứ say. Mặc thiên hạ phỉnh lừa
Cạn ly này có quên được chuyện xưa?
Đau thương đấy đến ngày nào lành sẹo?

     Vết thương có thể lành, nhưng vết sẹo thì theo ta mãi và nó cứ khơi lại những vết đau lòng âm ỷ, có khi nó quật ngã cả một cuộc đời nếu như ta buông thả bất cần đến ngày mai và những gì hiện hữu chung quanh mình:

Ừ thì cứ trách ta bạc bẽo
Cứ rêu rao ta ân ái hững hờ
Quá thật thà ta ra kẻ ngu ngơ
Ngớ ngẩn cược đời mình nơi kẻ chợ.

     Khi ta chấp nhận hy sinh và bỏ lại sau lưng những tráo trở của lòng người với chấp ngã sân si, để đằng sau sự im lặng là tiếng đời gán cho ta những đốn mạt đớn hèn… Chấp nhận để buông bỏ và ta cảm thấy mình ở một tầm cao khác nhưng ta vẫn cảm thấy hụt hẫng vì những điều không thể ngờ tới

Đau. Đau lắm. Lặn ngược dòng lệ rỏ
Trời cao xa dung dưỡng lũ yêu hồ
Cố vẫy vùng thoát xa khỏi chốn nhơ
Ta chết lặng nửa đời không phân tỏ.

     Rồi ta đau, vì kẻ đã cùng ta một thời nồng ấm, ta đau vì một thời đã chẳng tiếc sự hao mòn thể lực và trí tuệ để vun vén một tổ ấm, cứ ngỡ trăm năm tuế nguyệt viên mãn đi đến tận chân trời hạnh phúc nào ngờ chết lặng giữa đường đời không lời phân tỏ… Nhưng với tác giả tôi tin rằng anh đã và sẽ tiếp tục tiến lên phía trước với tấm lòng bao dung quảng đại. Như tôi đã nói, tâm trạng tác giả chỉ là một lúc bộc phát bởi ngoại cảnh chi phối, anh có thể say mềm trong đêm nay để quá khứ vật vã, nhưng rồi mai anh sẽ lại đứng lên tiếp tục cuộc hành trình của mình…

Ừ ly nữa
Ừ thêm ly nữa
Ừ thì say! Ừ quên quãng sống thừa
Quên bóng tà lẩn khuất phía song thưa
Ta cạn chén đón bình minh trước cửa.

     Bài thơ hay không phải vì cách dùng từ ngữ bay bướm hay kỹ thuật điêu luyện tung hứng con chữ. Bài thơ chỉ dùng từ ngữ đơn giản nhưng bắt nguồn từ những cảm xúc thật trải đều lên con chữ theo nhịp điệu thổn thức từ những nỗi đau, sự trăn trở từ một con tim chân thành và như một lời tự sự đầy day dứt… khiến ai đọc cũng nao lòng. Tôi không phải là người chuyên bình thơ, tôi chỉ là bạn thơ của tác giả nên cảm nhận không đủ sức đào sâu thêm vào những ngõ ngách sâu thẳm khác, với riêng tôi bài thơ đã đạt được cái nhân sinh hiện hữu để có một giá trị nhất định trên con đường sáng tác của Đặng Xuân Xuyến…

Sài Gòn, 16 tháng 05.2015

NGUYỄN THÀNH